Αναδημοσίευση από το englishfootball.gr με τη σύμφωνη γνώμη του (15/04/2010)
Η 15η Απριλίου του 1989 θα μείνει για πάντα χαραγμένη στις μνήμες όλων των φίλων του ποδοσφαίρου στην υφήλιο ως η ημέρα που γράφτηκε το πιο θλιβερό κεφάλαιο στην ιστορία του βρετανικού ποδοσφαίρου. Εκείνη την ημέρα 96 φίλαθλοι της Liverpool, οι οποίοι είχαν μεταβεί στο Hillsborough για να παρακολουθήσουν την αγαπημένη τους ομάδα στο ημιτελικό του FA Cup με τη Nottingham Forest, βρήκαν φρικτό θάνατο όταν στο έκτο λεπτό του παιχνιδιού υποχώρησαν τα προστατευτικά κιγκλιδώματα μεταξύ της εξέδρας Leppings Lane και του αγωνιστικού χώρου.
Την Πέμπτη συμπληρώνονται 21 χρόνια από τη μέρα που νεαροί και μεγάλοι άνθρωποι, αδέρφια, φίλοι, πατέρες, υιοί και κόρες άφησαν την τελευταία τους πνοή σε έναν χώρο που έχει δημιουργηθεί για τη διασκέδαση μας. Το englishfootball.gr επικοινώνησε με τρεις ανθρώπους που έζησαν με τον δικό τους τρόπο ο καθένας τη μεγάλη τραγωδία. Οι Ray Houghton, Graham Baker και Paul Tomkins εξηγούν τη σημασία της 15ης Απριλίου για όλον τον ποδοσφαιρικό κόσμο.
«Δεν θα σταματήσουμε ποτέ να αποτίουμε φόρο τιμής»
Ο Σκωτσέζος μέσος, Ray Houghton, ο οποίος λόγω του πατέρα του αγωνίστηκε με την Εθνική Ιρλανδίας ήταν μέλος της ομάδας της Liverpool, η οποία στις 15 Απριλίου του 1989 κατέβηκε στο «Ηillsborough» για να αντιμετωπίσει την Νοttingham Forest στον ημιτελικό του Κυπέλλου Αγγλίας. Ο βετεράνος παίκτης μίλησε στο englishfootball.gr για την τραγωδία την οποία έζησε από κοντά, τονίζοντας πως αν και έχουν περάσει 21 χρόνια, οι αναμνήσεις δεν σβήνουν ποτέ, μαζί και η ανάγκη για φόρο τιμής στους νεκρούς που έχασαν την ζωή τους πηγαίνοντας να παρακολουθήσουν την αγαπημένη τους ομάδα.
Εικοσιένα χρόνια πέρασαν από την ημέρα του Hillsborough… πως νιώθετε;
«Συμπληρώνονται 21 χρόνια από την τραγωδία που είχαμε ζήσει από κοντά και η στιγμή είναι πολύ συναισθηματικά φορτισμένη για μένα, αλλά και για όλους τους παίκτες της Liverpool πιστεύω. Το ποδόσφαιρο βίωσε την μεγαλύτερη τραγωδία που έχει συμβεί ποτέ στη χώρα μας και είναι πολύ δύσκολη στιγμή για όλους στην ομάδα και φυσικά για τους οπαδούς μας. Εμείς νιώθουμε την ανάγκη να τιμήσουμε τους νεκρούς μας, οι οποίοι πήγαν στο γήπεδο να δουν την αγαπημένη τους ομάδα, να δουν εμάς να παίζουν και έχασαν τη ζωή τους. Είναι πολύ σημαντικό να τους τιμούμε συνεχώς».
Πως ζήσατε εσείς την τραγωδία;
Στην αρχή δεν κατάλαβα τι συνέβαινε. Εμείς ως οφείλαμε ήμασταν συγκεντρωμένοι στο παιχνίδι, στο αγωνιστικό μέρος καθαρά. Και όλα έγιναν πολύ γρήγορα. Μπορούσαμε να δούμε ότι υπήρχε αναβρασμός στην εξέδρα, αλλά σε καμία περίπτωση δεν πήγε το μυαλό μας σε αυτό που θα ακολουθούσε. Φυσικά μετά ήμασταν όλοι σε πολύ άσχημη κατάσταση, δεν μπορούσαμε να το πιστέψουμε».
Ποιος πιστεύετε ότι ευθύνεται;
Δεν θέλω να ρίξω σε κανέναν ευθύνες, δεν το έχω κάνει και ούτε πρόκειται να το κάνω. Αν δεν βγει κάποιος ξεκάθαρα να αναλάβει την ευθύνη για την απόφαση δεν μπορούμε να πούμε τίποτα. Κι ούτε βέβαια μπορούμε να πούμε ότι φταίει ο κόσμος. Συνέβη από το πάθος του να δει την ομάδα. Ήρθαν να δουν ένα άθλημα και έχασαν τη ζωή τους».
Πιστεύετε ότι το γεγονός αυτό άλλαξε το ποδόσφαιρο στην Αγγλία;
«Άλλαξε το ποδόσφαιρο γενικότερα. Λήφθηκαν πολλές αποφάσεις από τον δικαστή Taylor και την κυβέρνηση οι οποίες άλλαξαν τον τρόπο που ο κόσμος είχε μάθει να παρακολουθεί ποδόσφαιρο και τα στάδια γενικότερα».
Οι παίκτες της Liverpool είχαν πάντα μια ιδιαίτερη σχέση με τον κόσμο. Πιστεύετε ότι μετά την τραγωδία η σχέση αυτή δυνάμωσε;
«Πάντα ήμασταν δεμένοι με τον κόσμο μας και τότε τα πράγματα δεν ήταν έτσι όπως τα βλέπετε τώρα, όπου για να δεις τον παίκτη που θαυμάζεις πρέπει να περάσεις από εγκρίσεις και πάρα πολλούς ελέγχους. Είχαμε άμεση επικοινωνία με τον κόσμο, νιώθαμε πάντα δεμένοι και μπορώ να πω πως αλληλοεπηρεαζόμασταν. Συμφωνώ πάντως πως ναι, οι σχέσεις δυνάμωσαν μετά από αυτό. Και εμείς ως παίκτες νιώθαμε πάρα πολύ άσχημα γιατί ξέραμε ότι ο κόσμος αυτός είχε έρθει για να δει εμάς να παίζουμε. Θέλαμε μετά πάντα να παίζουμε και για αυτούς».
Εσάς προσωπικά σας επηρέασε στη συνέχεια της καριέρας σας;
Φυσικά, πως μπορείς να μείνεις ανεπηρέαστος; Προσπάθησα να είμαι κοντά στους συγγενείς των ανθρώπων που χάθηκαν και στους οπαδούς της ομάδας την δύσκολη περίοδο που ακολούθησε. Δεν μπορούσαμε φυσικά να είμαστε συγκεντρωμένοι στο ποδόσφαιρο γιατί καταλαβαίνεις ότι υπάρχουν σημαντικότερα πράγματα. Σε βάθος χρόνου οι παίκτες όμως πιστεύω γίναμε δυνατότεροι, σκεφτόμασταν ότι παίζαμε και για αυτούς».
———————————————————————————————————————
“Δεν το βλέπω σα γήπεδο, αλλά σα νεκροταφείο”
Η δήλωση αυτή ανήκει στον Graham Baker, του ανθρώπου που ανοίγει την καρδιά του στο englishfootball.gr για την τραγωδία στο Hillsborough, συνοψίζοντας μέσα σε λίγες γραμμές συναισθήματά και αναμνήσεις για ένα περιστατικό που αν και έγινε 21 χρόνια πριν, μένει ανεξίτηλο στη μνήμη οποιουδήποτε το έζησε από κοντά. Ο Graham, ο οποίος πλέον κατοικεί μόνιμα στην Ελλάδα και συγκεκριμένα στην Πάρο, παρακολούθησε τα γεγονότα από την απέναντι κερκίδα, ως οπαδός της Nottingham Forest και ξετυλίγει την ιστορία από τη δική του οπτική γωνία.
Αρχικά πείτε μας πως είδατε την καταστροφή στο ξεκίνημά της. Είναι αλήθεια ότι στην αρχή όλοι πιστεύατε ότι γίνονται απλά επεισόδια;
«Έγιναν πολλά λάθη και δυστυχώς μετά καταλαβαίνεις ότι δεν έγιναν μόνο από την αστυνομία. Στην αρχή πιστεύαμε ότι οι αρχές είναι εκείνες που έχουν όλη την ευθύνη αλλά όταν βλέπεις τα πράγματα πιο ήρεμα καταλαβαίνεις ότι δεν έφταιγαν μόνο αυτοί. Για να είμαι ειλικρινής, όντως υπήρχαν υπεράριθμοι φίλαθλοι και έγινε ότι γινόταν αρκετά συχνά τότε, προσπάθησαν να μπουν στη γήπεδο χωρίς εισιτήριο. Το θέμα όμως είναι ότι όταν συγκρούστηκαν με την αστυνομία και όταν έπρεπε να αποφασιστεί τι θα γίνει, λήφθηκε η λάθoς απόφαση από τις αρχές. Βέβαια το θέμα είναι ότι χάθηκαν 96 ζωές και σε όποιον και αν ρίχνουμε ευθύνες τώρα δεν έχει νόημα. Σκέφτομαι πολύ συχνά ότι θα μπορούσαμε να ήμασταν εκεί στη θέση τους και είναι φοβερό συναίσθημα. Να βλέπεις ανθρώπους να πεθαίνουν μπροστά σου και να μην μπορείς να αντιδράσεις».
Βέβαια, στην αρχή νομίζω ότι δεν είχατε καταλάβει τι ακριβώς γινόταν…
Ναι όντως. Επειδή εμείς όταν μπήκαμε μέσα ξεκινήσαμε να τραγουδάμε συνθήματα κατά της Λίβερπουλ, πιστεύαμε ότι προσπαθούν απλά να έρθουν προς το μέρος μας ώστε να γίνουν επεισόδια. Ήταν μια εποχή όπου ο χουλιγκανισμός ήταν συχνό φαινόμενο και η Liverpool με την Nottingham δεν είχαν και την καλύτερη σχέση. Ξέρεις πότε άρχισα να καταλαβαίνω ότι κάτι δεν πάει καλά; Όταν έβλεπα πανικόβλητους ανθρώπους να τρέχουν μέσα στον αγωνιστικό χώρο και να χρησιμοποιούν τις ξύλινες διαφημιστικές πινακίδες για φορεία, μεταφέροντας κόσμο μακριά από το πλήθος ώστε να αναπνεύσει. Αλλά και πάλι δεν καταλάβαμε την πλήρη έκταση της καταστροφής ούτε ότι μιλάμε για νεκρούς.
Πριν φύγω όμως θυμάμαι μια εικόνα που μου έρχεται στο μυαλό συνεχώς. Έβλεπες το ασθενοφόρο να πηγαίνει πάνω-κάτω σαν τρελό και θυμάμαι έναν τραυματιοφορέα να βρίσκεται πάνω από έναν άνθρωπο μέσα στο γήπεδο και να του πιέζει το στήθος, κάνοντας του μαλάξεις στην καρδιά. Κάποια στιγμή απελπίστηκε, μπορούσες να δεις το βλέμμα του και έπιασε ένα μπουφάν που ήταν πεταμένο δίπλα και κάλυψε το πτώμα. Παγώσαμε, τότε συμπεράναμε ότι αυτός ό άνθρωπος ήταν νεκρός.
Στη συνέχεια τι ακολούθησε;
Ο απόλυτος πανικός. Βγήκαμε όλοι έξω και δημιουργούνταν ουρές στους τριγύρω τηλεφωνικούς θαλάμους. Όλοι ήθελαν να καλέσουν τις οικογένειές τους για να πουν ότι είναι καλά. Εμείς μπήκαμε στο αυτοκίνητο και ξεκινήσαμε για το Nottingham και τότε ακούσαμε τις πρώτες εκτιμήσεις που έκαναν λόγο για 10 νεκρούς. Κάθε λεπτό ο αριθμός των νεκρών αυξανόταν. Δεν μπορούσαμε να αρθρώσουμε λέξη».
Πόσο σας επηρέασε στη συνέχεια της ζωής σας αυτό το περιστατικό;
Φυσικά και με επηρέασε. Το σκέφτομαι πάρα πολύ συχνά και όταν βλέπω στην τηλεόραση ή οπουδήποτε σχετικές αναφορές αλλάζει όλη μου η διάθεση. Επίσης, από τότε δεν ξαναπήγα ποτέ στο γήπεδο του Hillsborough και ούτε πρόκειται να ξαναπάω. Δηλαδή, ακόμα και αν η Forest συναντηθεί λ.χ σε ημιτελικού Κυπέλλου με την Sheffield Wednsesday (σ.σ γηπεδούχος στο Hιllsborough) δεν πρόκειται να πάω. Κι αυτό γιατί δεν το βλέπω σαν γήπεδο, αλλά σαν νεκροταφείο».
Πιστεύετε ότι άλλαξαν πολλά πράγματα στο Αγγλικό ποδόσφαιρο μετά την ημέρα εκείνη;
Βέβαια. Καταρχάς, αφαιρέθηκε η περίφραξη γύρω από τον αγωνιστικό χώρο, αυτά τα κιγκλιδώματα που υπήρχαν μεταξύ εξέδρας και γηπέδου. Και έπρεπε να σκοτωθούν 96 άτομα για να το βγάλουν. Δεν μπορούσαν νωρίτερα να καταλάβουν ότι είναι σαν κλουβί για τον κόσμο, ότι υπήρχαν πιθανότητες εγκλωβισμού. Πέρα από το μέτρα που λήφθηκαν για τον χουλιγκανισμό, τοποθετήθηκαν και καθίσματα σε όλα τα γήπεδα, κάτι που εμένα προσωπικά δεν μου αρέσει, καθώς έκαναν το γήπεδο σαν θέατρο, έχασε την ατμόσφαιρα και την μαγεία που είχε.
——————————————————————————————————————–
“H αδικία το πιο ισχυρό συναίσθημα”
O Paul Tomkins αρθρογραφεί στην επίσημη ιστοσελίδα της Liverpool από το 2005, ενώ έχει γράψει επτά βιβλία αποκλειστικά για τον ιστορικό σύλλογο του Merseyside. To englishfootball.gr επικοινώνησε μαζί του και του ζήτησε να εκφράσει μερικές από τις σκέψεις του όσον αφορά την 15η Απριλίου του 1989.
» Νομίζω ότι το μεγαλύτερο συναίσθημα που περιβάλλει το Hillsborough είναι αυτό της αδικίας. Όχι θλίψη,-όχι πλέον-εκτός από τις οικογένειες και τους φίλους των θανόντων. Αδικία: για την αποτυχία να κληθούν να δώσουν εξηγήσεις oι υπεύθυνοι της τραγωδίας που άνοιξαν τις θύρες και άφησαν τους φιλάθλους να εισέλθουν μέσα με αποτέλεσμα να δημιουργηθεί ο συνωστισμός. Η έρευνα όσον αφορά την καταστροφή, γνωστή ως Taylor Report, κατονόμασε ως υπεύθυνη την αποτυχία της αστυνομίας να ελέγξει την κατάσταση, αλλά κανείς δεν απολογήθηκε για τις πράξεις του.
Επίσης η αδικία, είναι ένα συναίσθημα δυνατό έως και σήμερα, λόγω του τρόπου με τον οποίο παρουσιάστηκαν οι φίλαθλοι μετά την τραγωδία, κυρίως από την εφημερίδα Sun. Σε ένα ποταπό πρωτοσέλιδο, το tabloid, το οποίο δεν ξεχώρισε ποτέ για την ευαισθησία του, εξευτέλισε το επίπεδο της ανθρώπινης αξιοπρέπειας. Στο πρωτοσέλιδο της κυριαρχούσε ο τίτλος “Η Αλήθεια” , τον οποίο συνόδευαν τρεις υπότιτλοι: “Κάποιοι φίλαθλοι πήραν τα πορτοφόλια των θυμάτων”, “Κάποιοι φίλαθλοι ούρησαν στα πτώματα”, “Κάποιοι χτυπούσαν τους αστυνομικούς που προσπαθούσαν να δώσουν το φιλί της ζωής”.
Δεν φάνηκε να έχει σημασία ότι τίποτε από αυτά δεν ήταν αλήθεια. Η ζημιά είχε γίνει. Πέρασαν 15 χρόνια για να απολογηθεί η εφημερίδα, και όταν το έκανε ήταν οτιδήποτε άλλο εκτός από ικανοποιητική η απολογία της, καθώς ήταν περισσότερο για λόγους κυκλοφορίας και όχι επειδή είχε μετανιώσει.
Εκτός από το ότι 96 αθώοι άνθρωποι πέθαναν, η υπόληψη των φίλων της Liverpool κηλιδώθηκε από ένα χυδαίο, συκοφαντικό editorial του Kelvin McKenzie, το οποίο κατέστησε ακόμα μεγαλύτερη την τραγωδία. Δεν θα πρέπει να υπάρχουν πολλές τραγωδίες στη μοντέρνα ιστορία όπου οι αθώοι και εκείνοι που προσπαθούσαν να τους βοηθήσουν παρουσιάστηκαν ως τέρατα».