Κάποιοι από τους επιζώντες του Hillsborough, δήλωσαν το 2022 πως «αν 96 αστυνομικοί ή πολιτικοί είχαν σκοτωθεί με αυτόν τον τρόπο, η όρεξη για δικαιοσύνη από τις αρχές θα ήταν πολύ διαφορετική».
Ο ίδιος ο Dunderdale, ένας από τους επιζώντες, παραδέχθηκε πως πολλές φορές του ερχόταν η σκέψη να οδηγήσει το αυτοκίνητο του με μεγάλη ταχύτητα σε έναν τοίχο σε κάποιον αυτοκινητόδρομο, ομολογώντας με αυτόν τον τρόπο τα τεράστια ψυχικά τραύματα που του προκάλεσε η ανείπωτη τραγωδία.
Δεν μπορούν να φύγουν ακόμα από το μυαλό του οι εικόνες στο Royal Hallamshire Hospital του Sheffield όταν η αστυνομία τον ‘ανάγκασε’ να κοιτάξει τις φωτογραφίες των νεκρών οπαδών. Αυτός έψαχνε για τον φίλο του του οποίου το προφίλ το γνώριζαν οι αστυνομικοί.
Αυτό όμως δεν τους σταμάτησε από το να του δείχνουν φωτογραφίες νεκρών γυναικών και παιδιών, κάτι που ο Dunderdale χαρακτήρισε ως «απάνθρωπο».
Χρησιμοποίησε την ίδια λέξη για να χαρακτηρίσει το σύνθημα «Πάντα το Θύμα. Ποτέ δικό σας λάθος» που ακούστηκε στο Kenilworth Road αλλά και σε άλλα γήπεδα της Αγγλίας, όταν παίζουν οι Κόκκινοι. «Όταν αυτό συμβαίνει στο Anfield, μου είναι πολύ δύσκολο να το διαπραγματευτώ γιατί με επιστρέφει πίσω, σε εκείνη τη μέρα» λέει.
Τον Απρίλιο του 2023, η Ποδοσφαιρική Ομοσπονδία δημοσίευσε μια ανακοίνωση καταδικάζοντας τα συνθήματα αυτού του τύπου, από οπαδούς της Manchester City κατά τη διάρκεια του αγώνα της ομάδας τους με την Liverpool, αποκαλώντας τα «Εξαιρετικά προσβλητικά, που προκαλούν μεγάλη αναστάτωση στις οικογένειες, φίλους αλλά και κοινότητες που επηρεάστηκαν από αυτά τα καταστροφικά γεγονότα».
Στην αρχή αυτής της σαιζόν με κοινή πρωτοβουλία των FA, Premier League και English Football League ανακοινώθηκε πως οπαδοί που αποδεικνύονται ένοχοι διασποράς τέτοιων συνθημάτων θα τιμωρούνται- όπως συνέβη πρόσφατα στον οπαδό της Manchester United, με αποκλεισμού εισόδου στα γήπεδα και πιθανόν δίωξη για εγκληματική συμπεριφορά.
Η Football Supporters’ Association από κοινού με αντιπροσώπους των Liverpool, Leeds και Arsenal έκαναν μια πραγματικά ‘σκληρή’ καμπάνια για να εκπαιδεύσουν τους οπαδούς άλλων ομάδων όχι μόνο για την τραγωδία του Hillsborough, αλλά και για άλλες παρόμοιες τραγωδίες στον κόσμο του ποδοσφαίρου.
Ας μην ξεχνάμε και την πρόσφατη πρωτοβουλία -συνεργασία των Liverpool και Manchester United για τον ίδιο σκοπό.
Οι πρωτοβουλίες αυτές είχαν ως αποτέλεσμα την βελτίωση των σχέσεων των οπαδών των Κόκκινων με αυτούς της Nottingham Forest των οποίων η ομάδα ήταν αντίπαλος στον ημιτελικό του FA Cup την ημέρα της τραγωδίας.
Ομάδες όμως όπως η Luton σε αντίθεση με τις Forest, City, United ή Chelsea δεν υπήρξαν ποτέ ανταγωνιστικοί αντίπαλοι των Κόκκινων αν και θα δικαιολογούσαμε ίσως το γεγονός πως κάποια από τα συνθήματα έχουν να κάνουν με το συναίσθημα της θλίψης πολλών οπαδών για την απαγόρευση της συμμετοχής των ομάδων τους στα Κύπελα της Ευρώπης μετά την καταστροφή του Heysel το 1985, όταν 39 κυρίως Ιταλοί οπαδοί έχασαν τη ζωή τους από την κατάρρευση ενός τοίχου κατά τη διάρκεια συμπλοκών μεταξύ των οπαδών των Κόκκινων και αυτών της Juventus.
Συνεχίζεται…